اکثر افراد از غذاهای مفید برای استخوان یعنی مواد غذایی سرشار از کلسیم، فسفر و ویتامین D، مطلع هستند. مبحثی که اغلب مردم از آن بیخبرند و کمتر مورد بحث قرار میگیرد، نوشیدنیها و غذاهای مضر برای استخوان است. از اسنکها و تنقلات شور گرفته تا نوشیدنیهای پرقند، برخی مواد غذایی موجب مهار جذب کلسیم توسط استخوانها و به تبع آن کاهش تراکم استخوان میشوند.
به این غذاهای مضر برای استخوان حتماً توجه کنید:
غذاهایی با سدیم فراوان
هرچه مواد غذایی شورتری مصرف کنید، کلسیم بیشتری از دست میدهید. نمک یکی از غذاهای مضر برای استخوان است که موجب افزایش دفع کلسیم از کلیهها میشود. اگر به میزان متوسط نمک مصرف کنید، یعنی حدود ۲/۳ گرم روزانه، مشکلی برای استخوانهای شما پیش نمیآید.
طی پژوهشی که در کشور چین انجام شد، مردانی که غذاهای شورتری مصرف میکردند بیشتر در خطر پوکی استخوان قرار داشتند. مطالعهٔ دیگری نشان داد، زنان یائسهای که غذاهای پرنمک میخورند، احتمال پوکی استخوان در آنها بیشتر میشود.
غذاهای شیرین
در مصرف شرینیجات زیاده روی نکنید مخصوصاً اگر به آنها علاقهٔ زیادی دارید. هرچند که تاثیر بین مصرف قند و شکر زیاد بر استخوانها اثبات نشده است، مطالعات نشان میدهند افرادی که شیرینیجات بیشتری مصرف میکنند، غذاهای پرفایدهٔ کمتری میخورند. پس به دلیل این اثر غیرمستقیم، شیرینیجات در دستهٔ غذاهای مضر برای استخوان قرار میگیرند. سعی کنید اگر به مواد غذایی شیرین علاقه خاصی دارید، نیاز خود را با مصرف خوراکیهایی مانند کشمش، آلوبخارا و دیگر میوهها ارضا کنید. این میوهها سرشار از آنتیاکسیدان هستند و به سلامت استخوانها نیز کمک میکنند.
نوشیدنیهای گازدار
مطالعهای در سالهای اخیر بر روی ۷۳ هزار زن یائسه نشان داد، زنانی که نوشیدنیهای گازدار مینوشیدند بیشتر در خطر شکستگی لگن قرار داشتند. دلیل این موضوع هنوز ناشناخته است اما اثر این نوشیدنیها، صرف نظر از نوع و رنگشان، رژیمی یا معمولی، یکسان بود.
همچنین کسانی که هفتهای ۷ لیوان یا بیشتر نوشیدنی گازدار مصرف میکنند، تراکم استخوان کمتری دارند و در خطر شکستگیهای استخوانی قرار میگیرند.
بیشتر بخوانید:مصرف نوشیدنیهای گازدار بعد از ورزش و تاثیر آن بر کلیه
کافئین
سال ۲۰۱۶ مقالهای منتشر شد که نشان داد زنان یائسهای که کافئین بیشتری مصرف میکنند، بیشتر دچار پوکی استخوان میشوند و تراکم استخوان کمتری دارند.
چرا اینقدر روی خانمهای یائسه تاکید وجود دارد؟ به دلیل اینکه یکی از گروههای بسیار مستعد برای پوکی استخوان، خانمهای در سن یائسگی هستند. اثرات مواد غذایی بر استخوانها در این افراد خودش را بهتر نشان میدهد. پس اگر مقالات و پژوهشها بیشتر بر روی این افراد انجام میشود به این معنی نیست که غذاهای مضر برای استخوان بر دیگران تاثیر منفی ندارد.
کافئین به همراه قند و شکر اثر منفی بسیار زیادی دارد. برای پیشگیری از پوکی استخوان سعی کنید قهوه و چای بدون کافئین بنوشید و مصرف غذاهای شیرین و شیرینیجات را محدود کنید. مخصوصاً مواد غذایی شیرینی که کافئین دارند مانند شکلات یا نوشیدنیهای انرژیزا و نوشابهها.
الکل
مصرف زیاد یا مداوم الکل موجب کاهش تراکم استخوان، کاهش استخوانسازی، افزایش خطر شکستگی و کاهش سرعت بهبود شکستگیها میشود. خانمهای ۱۹ تا ۳۰ سالهای که زیاد الکل مصرف میکنند، نسبت به هم سن و سالان خود تراکم استخوانی کمتری دارند و این موضوع اثبات شده است.
حبوبات
لوبیاها میتوانند از جذب کلسیم در بدن جلوگیری کنند. لوبیا چیتی، لوبیا سفید و نخود فرنگی سرشار از موادی به نام فیتات هستند. فیتاتها میتوانند در جذب کلسیم درون بدن اختلال ایجاد کنند. البته حبوبات برای سلامت استخوانها، پیشگیری از پوکی استخوان و سلامت عمومی مهم هستند. آنها سرشار از منیزیم، فیبر و دیگر مواد مغذی هستند.
بنابراین قطع همهٔ حبوبات کار صحیحی نیست. صرفاً سعی کنید سه مورد ذکر شده را باهم مصرف نکنید و حتماً قبل از پخت و پز آنها را در آب بخیسانید. خیساندن حبوبات جزو رسوم ما ایرانیهاست و به قول معروف نفخ حبوبات را میگیرد. دیگر تاثیر مهم خیساندن این است که موجب کاهش میزان فیتات در حبوبات میشود.
غذاهای التهابزا
گروهی از گیاهان که «بادنجانیان» نام دارند و شامل گوجه فرنگی، انواع فلفل، سیبزمینی و بادمجان میشوند، همچنین قارچها میتوانند موجب التهاب استخوانها شوند. البته همانند حبوبات این مواد غذایی دارای مواد معدنی و ویتامینهایی هستند که برای سلامت استخوان ضروریاند. پزشکان معتقدند اگر مصرف روزانهٔ کلسیم بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلیگرم داشته باشید، با وجود مصرف این گیاهان، مشکلی برای شما پیش نخواهد آمد.
بیشتر بخوانید: درمان های طبیعی کاهش تراکم استخوان