نمک طعام از دوران قدیم جایگاه خاصی در میان مردم داشته است. استفاده از نمک نه تنها به عنوان یک طعم دهنده‌ی غذا، بلکه به عنوان یک دارو نیز رواج داشته است. طب سنتی ارزش زیادی را برای مصرف نمک قائل است. در احادیث نیز مصرف نمک قبل و بعد غذا توصیه شده است. در این مقاله قصد داریم به بررسی فواید و مضرات خوردن نمک قبل و بعد غذا بپردازیم.
فرآیند هضم و جذب غذا
برای درک بهتر اثر نمک قبل و بعد غذا باید ابتدا مراحل تجزیه و گوارش غذا را مرور کنیم.
وقتی که بوی غذا را حس می‌کنیم، ترشح بزاق دهان افزایش می‌یابد. سپس هنگامی که ذرات غذا وارد دهان می‌شود، گیرنده‌های شیمیایی بر روی زبان فعال می‌شوند. این گیرنده‌ها با واسطه‌هایی ترشح بزاق را افزایش می‌دهند.
بزاق حاوی آنزیم‌های تجزیه کننده‌ی مختلفی است که بر روی ذرات غذا اثر می‌گذارند. همچنین باعث سُر خوردن ذرات غذا در لوله‌ی گوارش شده و حرکت آن‌ها را تسهیل می‌کند.
غذا پس از دهان، وارد مری شده و با عبور از آن، به معده می‌رسد. در معده اسید و آنزیم‌های قوی‌تری ترشح شده و تجزیه‌ی ذرات غذا به طور جدی‌تری دنبال می‌شود. این مجموعه ذرات غذایی، اسید و آنزیم‌های تجزیه کننده برای چند ساعت در معده باقی می‌ماند تا تجزیه‌ی مواد غذایی به خوبی صورت بگیرد.
پس از مدتی، غذا وارد روده‌ی باریک شده و علاوه بر تجزیه‌ی مواد باقی مانده به کمک آنزیم‌های گوارشی، جذب مولکول‌های کوچک غذایی نیز آغاز می‌شود. با عبور از روده‌ی باریک، ذرات غذا وارد روده‌ی بزرگ می‌شوند. در اینجا آب باقی مانده‌ی غذای گوارش یافته جذب می‌شود. در نهایت هر آنچه که در دستگاه گوارش جذب نشده باشد، به صورت مدفوع از بدن ما دفع خواهد شد.
آیا خوردن نمک قبل و بعد غذا تاثیری بر روی مراحل بالا دارد؟
- اثر روی بزاق: خوردن مقدار کمی نمک باعث فعال شدن گیرنده‌های شیمیایی زبان می‌شود. در نتیجه، ترشح بزاق تحریک شده و مقدار بزاق بیشتری برای تجزیه‌ی ذرات غذایی در دسترس خواهد بود.
- اثر روی معده: خوردن نمک باعث می‌شود که آنزیم‌های تجزیه کننده‌ی معده و روده‌ی باریک بیشتر ترشح شوند و روند گوارش ذرات غذا راحت‌تر انجام بگیرد.
با توضیحات بالا، میتوان نتیجه گرفت که خوردن مقدار کمی نمک قبل از غذا، باعث می‌شود که دستگاه گوارش ما برای تجزیه‌ی ذرات غذایی آماده‌تر باشد و آنزیم‌های تجزیه کننده‌ی ذرات غذا در دسترس قرار بگیرند.
مصرف مقدار کمی نمک بعد از غذا نیز همین اثرات را خواهد داشت.
- اثر روی روده باریک: همان طور که گفتیم غذا مدتی در معده باقی می‌ماند. بعد از این که غذا وارد روده‌ی باریک شد، تازه ترشح آنزیم‌های تجزیه کننده‌ی روده‌ی باریک افزایش می‌یابد. ولی اگر کمی نمک بعد از غذا خورده شود، از همان ابتدا آنزیم‌های روده‌ی باریک نیز ترشح خواهد شد و در نتیجه تجزیه‌ی مواد غذایی راحت‌تر می‌شود.
- سلامت دندان‌ها: گفته می‌شود مصرف کمی نمک پس از غذا، باعث کاهش پوسیدگی دندان‌ها خواهد شد. چرا که نمک بر روی گیرنده‌های شیمیایی زبان اثر گذاشته و ترشح بزاق را افزایش می‌دهد. بزاق نیز به نوعی باعث شست‌وشوی محیط دهان خواهد شد و به کمک انواعی از آنزیم‌های موجود در آن، از پوسیدگی دندان پیشگیری می‌کند.
هشدار
توجه کنید که اگر دچار پرفشاری خون هستید، مصرف نمک ممکن است باعث تشدید بیماری شما شود. توصیه می‌کنیم در این شرایط ابتدا با پزشک خود در مورد مصرف نمک قبل و بعد غذا مشورت نمایید.
